A Asociación Profesional de Empresas Ambientais (Aproema) é unha entidade sen ánimo de lucro xurdida en 1997 como iniciativa dun grupo de empresarios do sector ambiental en Galicia. Entrevistamos á súa presidenta, Arancha Mañas, para abordar os retos do sector e a importancia da variable ambiental no mundo empresarial.

Aproema leva máis de 25 anos traballando en favor da sustentabilidade, como evolucionou a actividade da asociación ao longo de todos estes anos?

Ao longo de máis de 25 anos de traxectoria, Aproema experimentou unha evolución notable na súa actividade, adaptándose continuamente aos cambios da contorna e as necesidades do sector ambiental. Nos seus inicios, a nosa asociación centrábase principalmente na xestión de residuos e na consultoría ambiental, pero co tempo ampliamos o noso alcance, abarcando áreas como a formación, a innovación tecnolóxica e a promoción da economía circular. Esta expansión reflicte a nosa firme convicción de que a sustentabilidade non é só un compromiso ético, senón tamén unha oportunidade para o desenvolvemento empresarial e económico.

Que servizos e vantaxes ofrece Aproema ás súas empresas asociadas?

Aproema ofrece unha ampla gama de servizos e vantaxes deseñados para apoiar o desenvolvemento, a competitividade e a sustentabilidade das súas empresas asociadas no sector ambiental. Estes servizos inclúen o asesoramento técnico e xurídico, a formación continua, a información sobre axudas e subvencións, o networking e colaboración, así como a representación e defensa dos seus intereses.

Cales son os retos principais en materia de sustentabilidade que afronta o tecido empresarial galego?

No que se refire á xestión de residuos, a súa adecuada xestión é un desafío clave para as empresas galegas en termos de cumprimento normativo, eficiencia operativa e responsabilidade ambiental. É fundamental adoptar prácticas de redución, reutilización e reciclaxe de residuos para minimizar o seu impacto ambiental e promover unha economía circular. Doutra banda, o uso eficiente da enerxía é fundamental para reducir o consumo de recursos naturais e as emisións de gases de efecto invernadoiro. As empresas galegas enfrontan o reto de mellorar a súa eficiencia enerxética mediante a implementación de tecnoloxías e prácticas que reduzan o consumo de enerxía e promovan fontes renovables.

O cambio climático tamén representa unha ameaza significativa para a sustentabilidade en Galicia, con posibles impactos en sectores clave como a agricultura, a pesca e o turismo. As empresas deben adaptarse a estes cambios mediante a implementación de medidas de mitigación e resiliencia, así como a incorporación de criterios climáticos nas súas estratexias empresariais.

A protección e conservación da biodiversidade é esencial para garantir a saúde dos ecosistemas galegos e a viabilidade a longo prazo das actividades económicas. As empresas deben integrar consideracións de biodiversidade nas súas operacións e tomar medidas para minimizar o seu impacto negativo nos hábitats naturais e as especies.

A innovación e a tecnoloxía desempeñan un papel crucial na transición cara a un modelo de negocio máis sustentable. As empresas galegas enfrontan o desafío de adoptar novas tecnoloxías e procesos innovadores que lles permitan reducir a súa pegada ambiental, mellorar a súa competitividade e responder ás demandas do mercado en termos de sustentabilidade.

Abordar estes desafíos require un enfoque colaborativo entre empresas, goberno, sociedade civil e outros actores relevantes, así como un compromiso firme coa innovación e a acción sustentable. Non debemos esquecernos de manter unha eficiencia económica das nosas industrias que, dado a contorna tan variante na que nos movemos (guerras, subidas de intereses, escaseza de materias primas, inestabilidade política...) o manter rendibles os nosos procesos conleva un coñecemento global dos sectores e ser coñecedores que a rendibilidade tamén radica no aproveitamento das materias primas dos nosos procesos debendo recircular desde subministracións (como a auga) a volver utilizar "recortes" ou "restos" nas nosas producións. Isto tamén é economía circular.

Asinaron un convenio de colaboración coa Federación Galega de Parques Empresariais (Fegape) para promover a sustentabilidade por parte das empresas. En que consistirá a colaboración?

A colaboración entre Aproema e Fegape representa un paso importante cara á promoción da sustentabilidade e a adopción de prácticas empresariais máis responsables e respectuosas coa contorna. 

A colaboración inclúe a promoción de boas prácticas, como a difusión de casos de éxito, a organización de eventos e actividades de sensibilización, así como a creación de ferramentas e recursos para facilitar a adopción de prácticas máis responsables por parte das empresas; o desenvolvemento de programas de formación dirixidos ás empresas situadas nos parques empresariais en temas como a xestión ambiental ou o manexo de residuos; o asesoramento e apoio técnico en cuestións relacionadas coa sustentabilidade e a xestión ambiental; o desenvolvemento de proxectos piloto para probar novas tecnoloxías, procesos ou modelos de negocio; ou a participación en iniciativas e programas de financiamento tanto a nivel rexional como nacional ou europeo, que promovan a sustentabilidade e a competitividade das empresas galegas. 

Esta colaboración reflicte o compromiso compartido de ambas as organizacións co desenvolvemento sustentable e a protección do medio ambiente, así como a súa vontade de traballar xuntas para impulsar o cambio cara a un modelo económico máis sustentable e respectuoso coa contorna. O sector ambiental é transversal a todos os sectores, de aí a importancia de transmitir boas prácticas.

Contan co programa Aproema Conecta para impulsar a economía circular. Que oportunidades ofrece a economía circular como motor de desenvolvemento, especialmente en Galicia?

O programa "Aproema Conecta" representa unha iniciativa clave para impulsar a economía circular, que ofrece diversas oportunidades en Galicia. En primeiro lugar, o aproveitamento de recursos naturais. Galicia conta cunha riqueza natural considerable, incluíndo recursos forestais, agrícolas e mariños. A economía circular brinda a oportunidade de aproveitar de maneira máis eficiente estes recursos, minimizando o desperdicio e maximizando o seu valor económico e ambiental ao longo de toda a cadea de produción. En segundo lugar, o impulso a sectores tradicionais. A economía circular pode revitalizar sectores tradicionais da economía galega, como a agricultura, a pesca, a madeira e a industria alimentaria, mediante a implementación de prácticas máis sustentables e a creación de novos produtos e servizos baseados na reutilización e a reciclaxe.

En terceiro lugar, o fomento da innovación. A transición cara a unha economía circular require innovación en termos de deseño de produtos, procesos de produción e modelos de negocio. Isto pode xerar novas oportunidades de negocio para empresas galegas, especialmente aquelas que sexan capaces de desenvolver solucións e tecnoloxías innovadoras para pechar os ciclos de materiais e recursos. En cuarto lugar, a creación de emprego verde. A economía circular ten o potencial de crear emprego verde en Galicia, é dicir, empregos que contribúan á protección do medio ambiente e a sustentabilidade. Isto inclúe traballos relacionados coa xestión de residuos, a recollida selectiva, a reciclaxe, a reparación e o remanufacturado, así como a investigación e o desenvolvemento de tecnoloxías sustentables.

Finalmente, en quinto lugar está a mellora da competitividade empresarial. Adoptar principios de economía circular pode mellorar a competitividade das empresas galegas ao reducir custos, mitigar riscos relacionados coa escaseza de recursos e a volatilidade dos prezos, e aumentar a resiliencia fronte ás presións ambientais e regulatorias. 

Considera que os desafíos que expón o cambio climático e a necesidade de desenvolver solucións innovadoras sitúan a Galicia nunha posición estratéxica para acoller empresas e investimentos relacionadas co sector ambiental?

Absolutamente. Galicia atópase nunha posición estratéxica para atraer empresas e investimentos relacionadas co sector ambiental, especialmente dada a crecente importancia de abordar os desafíos do cambio climático e a necesidade de solucións innovadoras neste ámbito.

Por unha banda, Galicia conta cunha ampla variedade de recursos naturais, que van desde a súa extensa costa e riqueza forestal ata o seu potencial en enerxías renovables como a eólica, a solar e a biomasa. Estes recursos ofrecen oportunidades para o desenvolvemento de proxectos ambientais sustentables, como parques eólicos mariños, iniciativas de reforestación e programas de enerxía renovable.

Doutra banda, a sociedade galega e a Xunta mostran un crecente compromiso coa sustentabilidade e a protección do medio ambiente. Este enfoque reflíctese en políticas públicas que promoven a redución de emisións, a xestión eficiente de recursos e a conservación da biodiversidade, o que crea unha contorna favorable para o investimento en solucións ambientais innovadoras.

O cambio climático tamén xera unha demanda crecente de solucións e tecnoloxías que axuden a mitigar e adaptarse a estes impactos, o que á súa vez impulsa a demanda de servizos e produtos ambientais innovadores.

A transición cara a unha economía circular ofrece oportunidades para crear valor a partir dos recursos existentes e reducir a dependencia de materias primas virxes. Galicia conta con sectores económicos clave, como a agricultura, a pesca e a industria forestal, entre outras, que poden beneficiarse da adopción de prácticas circulares e a implementación de tecnoloxías innovadoras de reciclaxe e reutilización.

Cabe destacar tamén que Galicia conta cun ecosistema de innovación dinámico, que inclúe universidades, centros de investigación e empresas tecnolóxicas, que poden impulsar o desenvolvemento e a implementación de solucións ambientais innovadoras. O que fomenta a creación e adopción de tecnoloxías limpas e sustentables.