O sector agroalimentario que inclúe pesca, agricultura, gandería e industria da alimentación é un dos sectores estratéxicos para Galicia. A súa relevancia económica e social evidenciouse especialmente durante os dous últimos anos, mostrando unha capacidade organizativa e de coordinación exemplar.

Coa achega do 7% ao PIB galego e a xeración de máis de 100.000 postos de traballo, o sector aposta por innovar, diversificar e abrir novos mercados. Unha estratexia aliñada coa folla de ruta europea e de España e que en 2021, permitiu alcanzar cifras récord en exportación, aumentando ata un 14% as exportacións con respecto ao ano anterior.

As cifras chaman ao optimismo e confirman a capacidade para adaptarse dun ámbito produtivo prioritario para Galicia. Neste senso, o director do Instituto Galego de Promoción Económica (Igape) da Xunta, Fernando Guldrís, confirma que o sector agroalimentario está entre os primeiros da lista en vendas ao exterior, facturando case 3.527 millóns e contribuíndo a que Galicia conte “coa mellor balanza comercial de España en termos absolutos” cun saldo positivo de 5.154 millóns de euros entre as exportacións e as importacións (de todos os sectores) contabilizadas no último exercicio.

Iniciativas innovadoras

Galicia leva anos executando con éxito a súa propia estratexia de desenvolvemento para o sector agroalimentario, promovendo a posta en marcha de unidades mixtas de investigación ou impulsando a aceleradora Business Factory Food (BFFood), que está dinamizada polo Clúster Alimentario de Galicia (Clugasa) e a Administración galega, xunto con numerosas empresas de referencia na industria.

A BFFood busca levantar proxectos innovadores, tanto nacionais como internacionais, a través de programas de apoio a iniciativas emprendedoras e de plans de consolidación para propostas xa especializadas, desde unha posición de competitividade nunha contorna global. Para o vicepresidente primeiro e conselleiro de Economía, Industria e Innovación, Francisco Conde, esta iniciativa reforza a importancia da colaboración público-privada, á vez que “permite impulsar proxectos que contribúen á transformación sostible e tecnolóxica da industria galega”.

A comunidade tamén aposta pola creación de hubs de innovación dixital, como o Dihgigal, promovido polo Clúster Empresas de Automoción de Galicia (Ceaga) e no que participa o sector agroalimentario; ou o DATAlife, impulsado polo Clúster Tecnolóxico Empresarial das Ciencias da Vida (Bioga) e que apoiará a dixitalización de decenas de empresas do sector primario. O principal obxectivo dos laboratorios de innovación dixital é permitir o acceso das pemes á tecnoloxías punteiras e á programas de dixitalización que melloren as súas capacidades e o seu peso comercial.

Son numerosas as iniciativas innovadoras no sector agroalimentario autonómico, pero a maioría concéntrase no ecosistema de Clusaga, que impulsa programas destinados á transformación dixital e á industria 4.0. O clúster, que busca “mellorar a produtividade, a optimización dos procesos e o avance cara á fábrica do futuro no sector alimentario”, formou parte durante os últimos catro anos do programa autonómico Industria 4.0. A través deste, a asociación empresarial puido apoiar iniciativas innovadoras de empresas como Viña Costeira, Kiwi Atlántico, Cofrico ou Pazo de Valdomiño, entre outras.

Proxecto estratéxico

Do mesmo xeito que noutros ámbitos industriais, o agroalimentario galego traballa de maneira coordinada para presentar unha das candidaturas máis sólidas aos fondos europeos do Proxecto Estratéxico para a Recuperación e Transformación Económica (Perte) vinculado ao seu sector, que prevé mobilizar 1.000 millóns de euros ata 2023.

O Perte agroalimentario ten como obxectivo impulsar a competitividade, a sustentabilidade e a evolución o sector, polo que as candidaturas incluirán proxectos tractores que abarquen toda a cadea de valor e xiren en torno ao desenvolvemento de habilidades competitivas, a dixitalización e a I+D+i.

Para favorecer a participación activa de todas as partes implicadas, a Xunta de Galicia e Clusaga puxeron en marcha a Oficina Técnica Next Generation Galician Food, a través da cal se busca informar, incentivar e dinamizar o potencial dos fondos europeos no ámbito alimentario galego. Tamén se analizarán as propostas e fomentaranse as iniciativas que inclúan entre as súas actuacións a implantación robótica, a automatización de procesos ou a aplicación da intelixencia artificial.

O programa no que traballa Clusaga é, segundo o seu presidente, Juan José de la Cerda, un proxecto integrado e integrador “para transformar o tecido empresarial a través dunha transición tecnolóxica, dixital e ecolóxica, baseada na innovación e xeración de emprego de calidade.”